9 januari 2023

prof. dr. ir. Ionica Smeets

Het Science Café begint deze keer om 21 uur, met zaal open vanaf 20.30 uur!! De reden is dat de gemeenteraad van Deventer vanaf 19 uur praat over de toekomst van het Burgerweeshuis en daar zijn alle medewerkers van het Burgerweeshuis dan heen.

Van de beroemde Amerikaanse schrijver Mark Twain komt de uitdrukking “leugens, verdomde leugens en statistiek”. Hij bedacht hem niet zelf, maar schreef hem toe aan de 19e-eeuwse Britse premier Benjamin Disraeli. Er is echter geen enkel bewijs dat Disraeli dit ooit gezegd heeft. Een klassiek voorbeeld dat laat zien dat je beweringen niet zo maar moet aannemen, en dat het achterhalen van de waarheid soms best lastig is. Voor getallen en cijfermatige uitkomsten of presentaties van onderzoek geldt dat net zo. Zeggen ze werkelijk wat er lijkt te worden beweerd? In coronatijd zagen we voortdurend hele en halve deskundigen met vaak tegenstrijdige getallen en grafieken zwaaien, waardoor het erg moeilijk werd te weten wat je moest ‘geloven’ en wat niet.

Ionica Smeets, wiskundige van huis uit, columnist van de Volkskrant en hoogleraar wetenschapscommunicatie en samenleving in Leiden, komt onder de titel “Liegen met cijfers” over de betrouwbaarheid van getallen en grafieken vertellen. Cijfers lijken zo objectief, maar vaak zit er achter een getal dat als een hard feit wordt gepresenteerd een hele wereld van aannames. Smeets zal voorbeelden laten zien van getallen die verkeerd gebruikt worden, statistieken die net iets genuanceerder blijken te liggen, en grafieken die een argeloze kijker misleiden. Ze vertelt over onderzoek naar hoe dit soort misinformatie het beste gecorrigeerd kan worden. Bovendien zal ze handvatten aanreiken om zelf beter te kunnen kijken naar getallen die we in de media en online tegenkomen. Het is een belangrijke manier om serieuze informatie te kunnen onderscheiden van desinformatie.

Vooraf en in de pauze is er live muziek van Vera Bon. De discussie en vragenronde na de pauze wordt geleid door Christa Hooijer.

Tekst Huub Eggen, illustratieontwerp Martijn Harleman.

« bekijk ook de terugblik van deze avond