Lezing 19 11 Printen met beton

13 november 2019

Marijn Bruurs

Printen met beton

techniek en impact van digitalisering in de bouw

Een avond met een Deventenaar als spreker, dat is niet zo gebruikelijk bij het Science Café. Vaak zijn er sprekers van de grote Nederlandse universiteiten, maar nu een spreker van een bedrijf waar we in Deventer trots op kunnen zijn: Witteveen+Bos. Marijn Bruurs begon dan ook met een korte inleiding over zijn werkgever: wereldwijd actief met ruim 1200 medewerkers, maar lokaal begonnen in 1942 met het ontwerpen van de Prins Bernardsluis in Deventer.

Bruurs gaf aan dat er in de bouw in de afgelopen twintig jaar eigenlijk niet zoveel veranderd is. De arbeidsproductiviteit per medewerker is nauwelijks verbeterd en de methoden en apparatuur waarmee gewerkt wordt zijn vrijwel gelijk aan die van ruim twintig jaar geleden. Daar moet dus echt een keer verandering in komen. De ambitie van de bouwwereld is om 30% meer te bouwen met 30% minder mensen. Daarbij zal printen met beton een belangrijke rol gaan spelen. Het zogenaamde 3D-printen biedt voordelen op het gebied van materiaalgebruik, vormvrijheid, bouwen op lastige lokaties, arbeidsproductiviteit en zal uiteindelijk leiden tot minder kosten, hogere werksnelheid en hogere bouwkwaliteit.
 
Maar voordat het zo ver is moet er toch nog heel wat water door de IJssel stromen. Het materiaal waarmee geprint wordt is nog volop in ontwikkeling: sommige materialen harden te snel of te langzaam en zijn nog niet sterk genoeg. Een probleem is nu nog het inzakken en omvallen van de geprinte structuren. Daarnaast zijn er nog geen echt goede oplossingen voor het toepassen van bewapening in de geprinte betonstructuren. Interessant was om te zien hoezeer het wetenschappelijk onderzoek in deze wereld empirisch van aard is. Veel ontdek je door gewoon proefondervindelijk te proberen, zo bleek uit de voorbeelden van laboratoriumexperimenten bij vooral de Technische Universiteit Eindhoven, die Bruurs liet zien. Hij had een vermakelijke anekdote over een hoogleraar die op een achternamiddag een wiskundig model ontwikkelde om het gedrag van beton te beschrijven en te voorspellen, in een experiment waarbij hij toevallig betrokken was geraakt. Het was een pleidooi voor een multidisciplinaire aanpak.

Met veel mooie plaatjes liet Bruurs de mogelijkheden van het printen met beton zien. Een mooie toepassing is bijvoorbeeld de picknicktafel die voor het gebouw van Witteveen+Bos in Deventer staat, of de zojuist opgeleverde vergaderfabriek op vliegveld Teuge. Daarnaast is er al een aantal bruggen geprint met beton en zullen begin 2020 ook huizen gaan volgen. Een wijk in Eindhoven krijgt hier de wereldprimeur.

Vooraf en in de pauze werd de muziek verzorgd door Tuesday Moon en na de pause leidde James van Lidth de Jeude als gewoonlijk de discussie. Het was goed te merken dat er veel bouwers in de zaal aanwezig waren. Er waren lekker technische vragen over de druksterkte en krimp van beton, en een discussie over extruders en spindles ging een beetje over het hoofd heen van de niet-bouwende medemens. Aan het eind van de avond was er veel trots in de zaal over de impact van een innovatief bedrijf uit onze mooie hanzestad. Het is een impact die Deventer toch maar mooi op de kaart zet, in dit geval zelfs letterlijk met 3D geprinte gebouwen.

Tekst Ynte Schukken, fotografie Huub Eggen.
Illustratie: © Houben and Van Mierlo architecten


« terug naar overzicht terugblikken