12 juni 2019

dr. Marijke Naezer

Het was wel een heel speciale ontvangst voor dr. Marijke Naezer bij het Science Café. Naezer, geboren en getogen in Deventer, werd door de inleider van de avond welkom geheten met een tekst van haar vroegere docenten, Sjaak van Hal en Wim Tummers, van Het Vlier: “Als onze oud-gymnasiaste en Lagerhuisdebater dr. Marijke Naezer met dezelfde power,  passie en plezier als in haar tienerjaren actuele thema’s attaqueert, staat de wetenschap nog veel te wachten!”

Cultureel-antropoloog Marijke Naezer promoveerde cum laude promoveerde aan de Radboud Universiteit Nijmegen en is sinds kort zelfstandig onderzoeker. Haar vakgebied is “gender and diversity studies” ofwel onderzoek naar de positie en de vertegenwoordiging van vrouwen in allerlei maatschappelijke en culturele patronen. Binnen dat vakgebied bestudeert ze onder andere jongeren en seksualiteit op sociale media, het onderwerp waar ze in 2005 al op promoveerde. Dat onderzoek is nog steeds actueel en daarom ging ze daar uitvoerig op in. Ze begaf zich ervoor onder jongeren om vanuit eerste hand te begrijpen hoe jongeren sociale media gebruiken bij dating. Ze sprak hen en observeerde hen online en in ‘het echt’. Haar beeld over het gebruik van de sociale media werd daardoor diverser, rijker en veel genuanceerder. Seksualiteit en sociale media, sexting, wordt vaak geportretteerd als gevaarlijk en een bron van narigheid. Maar dat is niet wat Naezer observeerde.

Zij onderscheidde vier dimensies van seksualiteit en sociale media: avontuur, romantiek, identiteit en leren. Marijke gaf een voorbeeld van het avontuurlijk gedrag van jongeren op sociale media, chatgesprekken met mannen, maar dan wel heel voorzichtig. Pas na communicatie via veilige kanalen zoals chatlokalen, Kick, Fiber en uiteindelijk Skype werden de contacten gelegd. Daarbij was het voor Naezer duidelijk dat jongeren zich heel bewust zijn van de risico’s en vooral voorzichtig avontuurlijk zijn.

Als de relatie wat serieuzer wordt, dan blijken sociale media ook bij te dragen aan de romantiek. Contacten via sociale media creëren vertrouwen en geven ook gewicht aan de relatie omdat jongeren het duidelijk maken via hun status dat ze zich in een relatie bevinden. Sociale media geven ook identiteit aan de jongeren doordat ze kiezen voor een profiel op sociale media. Daarbij moeten met name meisjes een goede positie zoeken waar ze zich aan de ene kant als ‘sexy’ profileren, maar aan de andere kant niet te sexy willen zijn om een stigma als ‘slet’ te voorkomen. Uiteindelijk zijn de sociale media ook een bron van informatie en leren jongeren veel van de gevonden informatie. Uit een enquete bleek dat na de school internet voor jongeren de meest gebruikte bron van informatie was.

De boodschap van Marijke Naezer was duidelijk: sociale media zijn een waardevolle toevoeging boven op de ‘offline’ relatie die jongeren opbouwen. Het helpt niet als ouders en opvoeders een negatieve attitude hebben over sociale media. Jongeren gebruiken sociale media toch, vaak als waardevolle toevoeging bovenop de gebruikelijke ‘offline’ contacten.

In de levendige discussie na de pauze benadrukte Naezer onder andere hoe belangrijk het is dat bij incidenten op sociale media niet de meisjes de schuld krijgen, maar dat de daders aangepakt worden.

James van Lidth de Jeude leidde zoals altijd de discussie en merkte, net als enkele bezoekers, op dat de avond heel informatief was geweest voor ouders met tienerkinderen en grootouders met kleinkinderen in die leeftijd. Op een vraag uit het publiek hoe representatief haar onderzoek is en of je er harde conclusies aan kunt verbinden, antwoordde Naezer dat culturele antropologie kwalitatief onderzoek is. Je verzamelt verhalen en beelden. Kwantitatief onderzoek, met vragenlijsten en dergelijke, is een opdracht voor andere onderzoekers.

Enrico Berretta verzorgde de sfeervolle muziek.

Tekst Ynte Schukken, fotografie Huub Eggen.

« terug naar overzicht terugblikken