8 mei 2019

Nick Hofland

Samen met KNNV en IVN organiseerde het Science Cafe Deventer deze goedbezochte lezing. Hofland is junior-onderzoeker bij de Radboud Universiteit in Nijmegen en bezig met zijn promotieonderzoek. Hij is ook mede-auteur van een publicatie in Plos-one (een algemeen wetenschappelijk vaktijdschrift) over de dramatische achteruitgang van de insectenpopulaties in Duitse natuurgebieden. Dat artikel verscheen in 2017 en leidde in binnen- en buitenland tot een enorme publicteit en zette wereldwijd het belang van insectenpopulaties op de kaart.

In zijn presentatie besteedde Hofland eerst aandacht aan de publicatie in Plos-one en daarna vertelde hij over zijn eigen onderzoek.

Om zijn verhaal in een groter kader te plaatsen ging hij eerst in op biodiversiteit en het recent verschenen rapport over biodiversiteit en ecosystemen van het Intergovernamental Platform on Biodiversity and Ecosystem Services (IPBES). Van de ongeveer 8 miljoen diersoorten op Aarde is ruim de helft daarvan insecten (ongeveer 5 miljoen). Er is echter weinig bekend over al deze insectensoorten, vooral omdat er weinig onderzoek naar gedaan wordt. Van die 5 miljoen soorten insecten wordt ongeveer 10% bedreigd met uitroeiing.

Onderzoek van Caspar Hallman van de Radboud Universiteit gaf in eerder onderzoek aan dat een verhoogde concentratie van imidaclopride (een neonicotinoide – een bestrijdingsmiddel tegen insecten) in het oppervlaktewater was geassocieerd met een afname aan insecten, maar dat in gebieden met hogere concentraties ook de vogelpopulaties afnamen. Deze publicatie trok de aandacht van een Duitse natuurbeschermersgroep die al ongeveer 30 jaar data had verzameld over insecten in 96 natuurgebieden. Deze groep zocht contact met de onderzoeksgroep van de Radboud Universiteit en dit resulteerde in de publicatie in Plos-one waar Hofland een van de auteurs van was. In deze publicate concludeerden de onderzoekers dat in die dertig jaar het aantal insecten met 76% was teruggelopen. De publicatie trok wereldwijd aandacht en werd aangehaald in de New York Times, the Guardian en vele andere media.
 ScienceCafeDeventer 8mei2019_01ScienceCafeDeventer 8mei2019_02ScienceCafeDeventer 8mei2019_03ScienceCafeDeventer 8mei2019_04ScienceCafeDeventer 8mei2019_05ScienceCafeDeventer 8mei2019_06

Op basis van dit werk is Hofland gestart met een promotieonderzoek naar de relatie tussen neonicotinoiden, insecten en de populaties van boerenzwaluwen en spreeuwen. Daarvoor meet hij samen met vrijwilligers deze populaties op ongeveer 50 locaties in Nederland. De keus is op de boerenzwaluw en spreeuw gevallen omdat deze vogelsoorten voor ongeveer 90% van hun voedsel afhankelijk zijn van insecten. De eerste resultaten van het onderzoek komen nu binnen rollen en Hofland hoopt over een paar jaar verdere conclusies te kunnen trekken.

De discussie onder leiding van James Lidt de Jeude was levendig. Het werd duidelijk dat er ondanks de enorme reductie in het gebruik van insecticiden (een daling van ongeveer  75%) in de landbouw in de afgelopen 30 jaar het aantal insecten toch is afgenomen. Deze paradox werd in de discussie niet opgelost, maar Hofland sprak de hoop uit dat zijn onderzoek uiteindelijk tot meer inzicht zal leiden. In de  nazit veronderstelde een aanwezige landbouwspecialist dat veel meer factoren een rol spelen dan alleen de insecticiden waar Hofland over sprak.

Robin Yerah zorgde vooraf en tijdens de pauze voor de muziek.

Tekst Ynte Schukken, fotografie Martijn Harleman.

« terug naar overzicht terugblikken