Archief per auteur
13 september 2023: Nico Adelhöfer
Dromen dirigeren: De functies van dromen en de verleiding om ze te beïnvloeden
De lezing is bij hoge uitzondering in het Engels! Vragen kunnen in het Nederlands gesteld worden. Iedereen heeft wel eens zo’n droom: je bent op een plek die je vaag bekend voorkomt, misschien ook met mensen die je kent. Je wil naar huis, maar dat wil maar niet lukken. Je komt steeds weer terug op […]
Lees meer14 juni 2023: Anthony Brown
Onze Melkweg in 3D: Supernauwkeurige dynamische kaart van twee miljard sterren via Gaia-missie
Ons huis in het immense heelal is planeet Aarde, een van de acht planeten die rond onze Zon draaien. De Zon is een ster zoals er miljarden zijn in een gigantische verzameling sterren en gas- en stofwolken die we de Melkweg noemen. In het heelal zijn er miljarden van dat soort stelsels. Vanaf de Aarde […]
Lees meer 11 mei 2023: Pascal Peterman
Een toekomst vol bomen: Het nut van bosontwikkeling voor de natuur en de mens
LET OP: deze avond is bij uitzondering op donderdag! Bijna iedereen gaat voor ontspanning graag naar een bos. In Nederland moet je daar nogal wat moeite voor doen, want bijna nergens in de Europese Unie staat verhoudingsgewijs zo weinig bos als bij ons. Alleen Ierland is nog bosarmer. Als je oude foto’s van het Nederlandse […]
Lees meer12 april 2023: Giles Scott-Smith
Stille diplomatie: Salland als decor van geheime gesprekken tussen Oost en West
In Laag Zuthem, vlakbij Heino, ligt de fraaie Havezate Den Alerdinck. Een paar jaar geleden vroeg de eigenaar aan Deventer schrijver Almar Otten of hij een boek over de geschiedenis van de havezate wilde schrijven. De ontmoetingen die Otten vervolgens met de eigenaar had, leidden niet tot dat gewenste historische overzicht, maar tot de bekroonde […]
Lees meer8 maart 2023: Esther Turnhout
Wetenschap in tijden van crisis: Kunnen onderzoekers nog neutraal blijven bij maatschappelijke vraagstukken?
De relatie tussen wetenschap, politiek en samenleving staat onder druk. In het algemeen vinden mensen wetenschap belangrijk en hebben ze er veel vertrouwen in. Toch zien we dat in controversiële vraagstukken, zoals klimaatverandering, de verduurzaming van de landbouw en de aanpak van ziekten die van dieren op mensen overgaan, discussie ontstaat over de rol van […]
Lees meer8 februari 2023: Matthijs van Boxsel
Stoomcursus domheid: Analyse van de motor van ons bestaan, met de klemtoon op de topografie
Domheid is een typisch menselijk verschijnsel. Anders dan dieren die in het algemeen een strikt overlevingsinstinct hebben, doen mensen met het grootste gemak dingen die in hun eigen nadeel zijn. Denk maar aan de populariteit van de zogeheten funniest home videos. De (vermeende) domheid van anderen benadrukken, zoals in de bekende Belgenmoppen, heeft duidelijk een […]
Lees meer12 oktober 2022: Ben Feringa
Het nut van klein bouwen: Potentiële toepassingen van de moleculaire motor
In 2016 kreeg Ben Feringa, hoogleraar organische chemie aan de Rijksuniversiteit Groningen, de Nobelprijs voor de Chemie voor de ontwikkeling van nanomotoren. Hij deelde de prijs overigens met de Fransman Jean-Pierre Sauvage en de Brit James Fraser Stoddart, die ook baanbrekend onderzoek op dit terrein deden. De nanomotor, een scheikundige verbinding met een afmeting van […]
Lees meer14 september 2022: Jeroen Kluck
Hittestress in de stad: Koelte voor steden die daar niet op gebouwd zijn
Van de top tien warmste zomers sinds 1901 toen men in De Bilt met systematische temperatuurmetingen begon, is de helft gemeten sinds 2003. Het is in de zomer duidelijk warmer aan het worden in ons land. Al die temperatuurmetingen worden gedaan op weerstations buiten steden. In de steden zelf warmen asfalt, bestrating en gebouwen overdag […]
Lees meer8 juni 2022: Katrien Keune
Operatie Nachtwacht: Onderzoek en behandeling van Rembrandt’s meesterwerk
Alles op onze wereld slijt. Als we dingen willen behouden gaan we repareren, renoveren of restaureren. Bij restauratie komt een belangrijke vraag op: naar welke toestand brengen we het voorwerp terug? Vooral in de kunst is dit een wezenlijke vraag. Neem de Nachtwacht van Rembrandt. Van dat schilderij zijn ooit stukken afgezaagd. Het is door […]
Lees meer11 mei 2022: Jan Willem Erisman
Stikstofkeuzes voor de boer: Evenwicht tussen ecologie en economie
Aan grote maatschappelijke problemen hebben we momenteel geen gebrek. De te hoge uitstoot van stikstof is er een van. Dit probleem is extra ingewikkeld omdat het te maken heeft met zowel onze nationale milieu- en natuurdoelen als met onze klimaatdoelen. De politiek weet er weinig raad mee. Dat vergroot de maatschappelijke onrust, die we vooral […]
Lees meer 13 april 2022: Manon den Dunnen
Blik op deepfakes: synthetische media vanuit het oogpunt van veiligheid
Animaties in films worden steeds echter. Soms zien we ook filmpjes langskomen van bekende personen die een wel heel vreemd verhaal vertellen. Er zijn inmiddels gevallen bekend van videoconferenties met personen over wie achteraf twijfel ontstaat of ze het wel zelf waren, of dat het om een dubbelganger of zelfs een door een computer gemaakt […]
Lees meer9 maart 2022: Jan Mahy
Duurzaam textiel. Kansen en uitdagingen voor een circulaire industrie
Textiel, mode en kleding zijn al duizenden jaren kenmerkend voor de mens. Ze bepalen mede de identiteit van individu, samenleving en cultuur. Kleding speelt een rol in religie, gezag, status en herkenbaarheid, maar ook in bescherming tegen de elementen, en in huiselijkheid en geborgenheid. Daarnaast staat textiel ook voor innovatie. Denk aan speciale kleding in […]
Lees meer