11 mei: Bernd Andeweg
Op uitbarsten: vulkanen, gedrag voorspellen en risico’s bepalen

Van oudsher hebben mensen rommelende en uitbarstende vulkanen in verband gebracht met een strijd in één of andere vorm tussen rivaliserende goden, reuzen of andere mythisch wezens. Gelukkig hebben we tegenwoordig de moderne wetenschap die ons alles kan vertellen over het hoe en wat van vulkanen. Alles? Nou vooruit, niet alles, maar wel veel meer dan onze verre voorouders ooit in hun wildste fantasieën konden bedenken.

De aarde is zo’n vier en een half miljard jaar oud, maar dat wil helemaal niet zeggen dat onze planeet al uitgeborreld is. Regelmatig horen we in het nieuws over aardbevingen en vulkaanuitbarstingen en deze geologische activiteit levert, behalve spectaculaire beelden, ook een hoop gevaar op voor de mens. Daarom willen we graag wat zekerheid en zouden we bijvoorbeeld vulkaanuitbarstingen willen kunnen voorspellen. Maar dat is nog niet zo simpel. Onmogelijk eigenlijk. Dr. Bernd Andeweg, aardwetenschapper aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, komt voor het Science Café vertellen over de basisprincipes van vulkanen en magma. Verlevendigd met een experiment, en vulkanisch gesteente dat hij laat rondgaan, probeert hij ons in zijn lezing een beeld te schetsen van wat we weten over vulkanen. Welke gevolgen kunnen uitbarstende vulkanen hebben, ook voor ons? Welke moderne technieken zijn er waarmee we de voortekenen van een op handen zijnde uitbarsting kunnen duiden? En wat vertellen vulkanen ons over het binnenste van de aarde?

Vooraf en in de pauze zal singer-songwriter Janelynn zorgen voor artistieke muzikale erupties. Na de pauze is er gelegenheid tot vragen en discussie onder leiding van James van Lidth de Jeude.

Tekst Peter van Diest, illustratieontwerp Martijn Harleman