9 oktober 2013: Tjerk Oosterkamp en Jeroen de Ridder
Wetenschap & Geloof: over de grenzen van de wetenschap


Wetenschap & Geloof: over de grenzen van de wetenschap

Zo rond het einde van de negentiende eeuw was er een zekere William Thomson die beweerde: “There is nothing new to be discovered in physics now, all that remains is more and more precise measurement.” (“Er valt niets nieuws meer te ontdekken in de natuurkunde, we kunnen alleen nog steeds nauwkeuriger meten.”)

Saillant detail: Thomson was ook wel bekend als Lord Kelvin en hij was — behalve naamgever van de absolute temperatuurschaal — president van de Royal Society, één van de meest vooraanstaande wetenschappelijke instituten ter wereld. Niet lang na zijn uitspraak zag de relativiteitstheorie van Einstein het licht en werd de basis gelegd voor de quantummechanica. Waarmee maar weer aangetoond is dat wetenschappers ook maar mensen zijn, en feilbaar.

Kelvins blunder is een mooi voorbeeld van wat er mis kan gaan als men poogt voorbij de grenzen van de bestaande kennis te kijken. En hij beperkte zich nog tot de natuurkunde. Hoe zit het eigenlijk met de wetenschap als geheel? Kan de wetenschap uitspraken doen over wat mooi en lelijk is, of goed en kwaad? Traditioneel is dat het soort vragen waar het geloof de antwoorden op claimt te hebben. De wetenschap heeft in haar geschiedenis op steeds meer terreinen het geloof verdrongen als bron van kennis, en de vraag dringt zich dus op: is er een grens aan de kennis die de wetenschap ons kan verschaffen, en zo ja, waar ligt die grens? En als we dat dan denken te weten, hoe zeker kunnen we dáárvan dan zijn? Je kunt je immers afvragen waar Kelvin zich op baseerde, anders dan op een persoonlijke overtuiging.

In het Science Café van oktober gaan natuurkundige prof. dr. ir. Tjerk Oosterkamp (hoogleraar in Leiden) en filosoof dr. ir. Jeroen de Ridder (universitair docent aan de Vrije Universiteit te Amsterdam) met elkaar en met het publiek in discussie over dit boeiende onderwerp.

Vooraf en in de pauze zal de band Living Room Heroes zorgen voor de muzikale omlijsting van de avond. De discussie na de lezing zal worden geleid door James van Lidth de Jeude.

Het Science Café organiseert de lezing deze keer in samenwerking met ForumC, een forum voor geloof, wetenschap en samenleving.

Tekst Peter van Diest, illustratieontwerp Marc Polman