9 januari 2013: Marc van Oostendorp
Taalverloedering


Taalverloedering

De één valt het niet op, voor de ander is het een dagelijks terugkerende ergernis: taalverloedering. Sterke werkwoorden worden zwak, d’s en t’s spelen stuivertje wissel, ‘als’ in plaats van ‘dan’; voor sommigen is het om gek van te worden. En dan hebben we ‘t nog niet eens over de soms controversiële spellingwijzigingen van hogerhand. Laat stáán wat je soms aantreft op het internet.
Is Leiden in last? Misschien, maar uit Leiden komt ook hulp bij het duiden van dit soort netelige kwesties, in de persoon van prof.dr. Marc van Oostendorp, hoogleraar Fonologische Microvariatie aan de Universiteit Leiden. Hij is tevens senior-onderzoeker op het Meertens Instituut in Amsterdam, een onderzoeksinstelling van de KNAW. Zijn leven lang is Van Oostendorp gefascineerd geweest door taal: door vreemde talen, maar vooral ook door zijn eigen taal, het Nederlands. Hij studeerde taalwetenschap en informatica aan de universiteiten van Leiden en Tilburg. Sinds 1999 werkt hij aan het Meertens Instituut als dialectonderzoeker en sinds 2007 als hoogleraar taalwetenschap aan de Universiteit Leiden. Hij heeft veel geschreven over taal, onder meer voor NRC Handelsblad en Onze Taal, en hij heeft een aantal wetenschappelijke en populairwetenschappelijke boeken op zijn naam staan.

Behalve de standaardtaal worden er in Nederland nog duizenden andere soorten Nederlands gesproken: de oude dialecten, de nieuwe straattaal, chat-taal en veel meer. In zijn lezing voor het Science Café gaat Van Oostendorp in op een aantal prangende vragen, zoals hoe het komt dat onze taal voortdurend aan het veranderen is. Is het niet onhandig voor de communicatie dat iedereen net een beetje anders praat? Moeten we ons zorgen maken over taalverloedering of ons juist verheugen over de vitaliteit van onze taal?

Verheugen kunnen we ons sowieso: op een interessante avond, over de oudste (?) Nederlandse zin “Hebban olla vogala…”, de moderne Gooise ‘r’ van Sacha de Boer, en andere taalkundige fenomenen daar tussenin. De avond wordt muzikaal omlijst door Rosa Sky, en na de pauze wordt de discussie geleid door James van Lidth de Jeude.

Tekst Peter van Diest, illustratieontwerp Marc Polman